توده استخوانی هر فرد معمولا در ۳۰ تا ۳۵ سالگی به بیشترین میزان خود می‌رسد. پس از این سن، کاهش توده استخوان به صورت یک روند طبیعی پیری آغاز می‌شود.
پوکی استخوان وقتی بروز می‌کند که کاهش توده استخوان بیش از حد سریع باشد.
– شکستگی استخوان که بسیاری از آنها به بستری شدن می‌انجامد.
– ناتوانی و وابستگی به دیگران – مرگ به علت ناتوانی در بهبودی از آسیب‌های وارده ممکن است دچار پوکی استخوان شوید، بدون آنکه از بیماری خود اطلاع داشته باشید به همین دلیل است که پوکی استخوان «بیماری بی‌سر و صدا » نامیده می‌شود.
در مراحل اولیه بروز پوکی استخوان، علایم به ندرت ظاهر می‌شود، که این امر تشخیص بیماری را دشوار می‌کند.
– کوتاه شدن قد پوکی استخوان در طی سالهای متمادی ایجاد می‌شود.
– شکستگی مفاصل ران، کمر و ستون مهره‌ها که غالبا این اولین علامت است.
– قوز کردن پشت که موجب انحنای پشت یا قوز درآوردن می‌شود.
– کمردرد شدیدی در یک نقطه خاص که نشانه یک شکستگی می‌باشد.
پوکی استخوان در مراحل بعدی موجب بروز مشکلات ذیل می‌شود.
خانمها بسيار بيشتر از آقايان دچار پوكي استخوان مي‌شوند.
با افزايش سن احتمال بروز پوكي استخوان بيشتر مي‌شود.
استروژن هورمون زنانه‌اي كه از كاهش توده استخوان جلوگيري مي‌كند. توليد استروژن در تخمدانها بعد از يائسگي متوقف مي‌شود، در نتيجه از دست رفتن توده استخوان تسريع مي‌شود.
زناني كه يائسگي زودرس دارند (قبل از 45 سالگي)، مانند بانواني كه تخمدانهاي آنها با جراحي از بدن خارج شده است، بيشتر در معرض ابتلاء به پوكي استخوان هستند.
وراثت بر ميزان استخوانهاي شما و سرعت از دست رفتن آنها تاثير دارند.
بانواني كه داراي استخوانهايي كوچك بوده يا كوتاه قد و يا لاغر هستند به خاطر وجود توده استخواني كمتر، به بروز پوكي استخوان مستعد‌ترند.
بانوان اروپاي شمالي يا آسيايي تبار بيشتر در معرض ابتلاء به پوكي استخوان هستند.
بيماريهايي نظير تيروئيد، كليه و برخي سرطانها ممكن است به پوكي استخوان منتهي شوند.
وزن كم بانوان بسيار لاغر كه عادت ماهانه آنها را مختل كند، اين خانمها در معرض خطر پوكي استخوان قرار مي‌گيرند، (زناني كه داراي اضافه وزن هستند معمولا در معرض خطر نيستند ولي احتمال ابتلاء به ناراحتي‌هاي ديگر در آنها زيادتر است.)
نداشتن فعاليت، كاهش توده استخوان را تسريع مي‌كند. ورزش مناسب به افزايش مقدار استخوان و سلامتي بيشتر شما كمك مي‌كند. مصرف مشروب و يا نوشابه‌هاي كافئين‌دار اين مواد در استفاده بدن شما از كليسم اختلال ايجاد مي‌كنند.
همچنين افرادي كه مشروب مصرف مي‌كنند غالبا برنامه غذايي نامناسبي داشته و كم ورزش مي‌كنند.
كلسيم استخوانها را قدرتمند مي‌كند. اگر به قدر كافي كلسيم مصرف نمي‌كنيد بدن شما سلولهاي استخواني را تخريب مي‌كند تا كلسيم مورد نياز خود را به دست آورد.
زناني كه سيگار مي‌كشند بيشتر از خانمهايي كه سيگار نمي‌كشند دچار پوكي استخوان (و ساير بيماريها) مي‌شوند.
– بعضي داروهاي تجويزي نظير كورتيكواستروئيدهاي خوراكي كه معمولا براي درمان آسم و آرتروز مصرف مي‌شود.
– كمبود ويتامين D (ويتامين D به بدن شما كمك مي‌كند تا از كلسيم براي ساختن استخوانهاي محكم استفاده كنيد)
– برنامه غذايي پروتئين
بانواني كه دچار پوكي استخوان هستند روازنه 1000 تا 1500 ميلي‌گرم كلسيم نياز دارند.
به طور منظم به دكتر مراجعه كنيد. به قدر كافي كلسيم و ويتامين D مصرف كنيد. يك برنامه غذايي متعادل سالم داشته باشيد.
از مصرف داروهايي كه موجب خواب آلودگي يا گيجي شما مي‌شوند خودداري كنيد.
مسيرهاي و راه‌پله‌ها را كاملا روشن نگه داريد.
در كنار دوش و دستشويي دستگيره نصب كرده و از آنها استفاده كنيد.
از زمين خوردن پيشگيري كنيد.
كفشهاي محكم بپوشيد كه داراي پاشنه‌هاي كوتاه و كف عاج‌دار باشد.
سيگار نكشيد.
از دستگيره و نرده پلكان استفاده كنيد.
از رفتن روي سطوح لغزنده نظير مسيرهاي يخ زده و زمينهاي خيس و روغني شده اجتناب كنيد.
منزل خود را عاري از موقعيت‌هايي كنيد كه موجب به زمين خوردن افراد مي‌شوند.
كلسيم كافي در برنامه غذايي خود بگنجانيد، كلسيم كافي مي‌تواند موجب پيشگيري و درمان پوكي استخوان شود. از اين رهنمودها استفاده كنيد.
بانوان بين سنين 11 تا 24 سال هستند 1200 – 1500 ميلي‌گرم. زنان باردار يا شير مي‌دهند 1200 – 1500 ميلي گرم. 25 تا 49 ساله هستند (قبل از يائسگي) 1000 ميلي‌گرم، 50 تا 64 ساله هستند (بعد از يائسگي) 1000- 1500 ميلي‌گرم . 65 ساله و به بالا هستند 1500 ميلي‌گرم
لبنيات نظير شير كم چرب، پنير و ماست كم چرب، ماهي‌هاي نرم استخوان نظير كنسرو ماهي آزاد و ساردين. سبزيجات تازه، خشكبار، حبوبات، سويا. از دكتر خود بپرسيد كه به چه مقدار كلسيم نياز داريد و در غذاهايي كه مي‌خوريد چه مقدار كلسيم وجود دارد.
مرکزپرستاری راهیان سلامت